Η Εισβολή στην Πολωνία (VI): Ένας Πολωνός «Άσσος» των Τεθωρακισμένων

Στις τελικές μάχες της γερμανικής εισβολής στην Πολωνία ένας δόκιμος αξιωματικός αναδύθηκε ως ο πρώτος αρματιστής «άσσος» του Β΄ Π.Π.

Γενική κατάσταση

Ο γερμανικός στρατός εισέβαλε στην Πολωνία με δύο πανίσχυρους βραχίονες, έναν από βορρά και έναν από νότο, που είχαν σκοπό να κυκλώσουν και να καταστρέψουν τον πολωνικό στρατό. Στον χώρο μεταξύ των δύο βραχιόνων οι Γερμανοί έλαβαν μέτρα οικονομίας δυνάμεων, δηλαδή εγκατέστησαν μονάδες β΄ γραμμής σε μόνιμα έργα.

Η Στρατιά Poznan ήταν ανεπτυγμένη μεταξύ των δύο γερμανικών βραχιόνων. ΠΗΓΗ

Απέναντι από αυτές τις δυνάμεις βρισκόταν η πολωνική Στρατιά Poznan με τέσσερις μεραρχίες πεζικού και δύο ταξιαρχίες ιππικού. Η Στρατιά αυτή δεν υπέστη επίθεση τις πρώτες ημέρες της εισβολής και τμήματα της έκαναν επιδρομές μέσα στο γερμανικό έδαφος. Από νωρίς ο διοικητής της Στρατιάς Υποστράτηγος Tadeusz Kutrzeba είχε προτείνει στον αρχιστράτηγο του πολωνικού στρατού Στρατάρχη Rydz-Śmigły να επιτεθεί στο πλευρό της 8^ης Γερμανικής Στρατιάς για να ανακοπεί ο ρυθμός επίθεσης των Γερμανών. Ο Rydz-Śmigły ήταν αρνητικός γιατί προτιμούσε να διατηρήσει τη Στρατιά αυτή ανέπαφη ώστε με όλες της τις δυνάμεις να καταλάβει την τελική της θέση.

Όμως, το πολωνικό σχέδιο κατέστη αδύνατο να εφαρμοστεί και στις 7 Σεπτεμβρίου τα γερμανικά άρματα ήταν έξω από τη Βαρσοβία. Η Στρατιά Poznan κινδύνευε να αποκοπεί χωρίς ουσιαστικά να έχει συμμετέχει στον αγώνα. Ο Rydz-Śmigły συγκατένευσε στο αίτημα του Kutrzeba και η πολωνική επίθεση στο πλευρό της 8^ης Στρατιάς ξεκίνησε στις 9 Σεπτεμβρίου.

Η αντεπίθεση στον ποταμό Bzura

Η κατάσταση το βράδυ της 8^ης Σεπτεμβρίου. 
Τα XVI και XV Μηχανοκίνητα Σώματα Στρατού είναι στον Βιστούλα και απειλούν να αποκόψουν οριστικά τις πολωνικές δυνάμεις στο δυτικό τμήμα της χώρας. 

Η 30^η Μεραρχία Πεζικού έχει εκταθεί για να καλύψει το πλευρό της 8^ης Στρατιάς. 
Οι δυνάμεις της Στρατιάς Poznan έχουν συγκεντρωθεί για να διαβούν τον ποταμό Bzura.

ΠΗΓΗ: χάρτης: US Army (1942), ίδια επεξεργασία

Η Στρατιά Poznan επιτέθηκε με τρεις μεραρχίες πεζικού στο κέντρο και από μία ταξιαρχία ιππικού σε κάθε πλευρό, ενώ έξι ακόμη μεραρχίες μπορούσαν να υποστηρίξουν την ενέργεια. Σκοπός της Στρατιάς ήταν να διαβεί τον ποταμό Bzura και να συνεχίσει νοτιότερα. Απέναντι τους ήταν η 30^η Μεραρχία Πεζικού (ΜΠ) η οποία είχε υπερεκταθεί για να καλύπτει το πλευρό της 8^ης Στρατιάς καθώς και η 24^η ΜΠ. Η πολωνική ενέργεια ξεκίνησε καλά και την επόμενη μέρα οι δύο γερμανικές μεραρχίες υποχωρούσαν ενώ πολλοί Γερμανοί είχαν συλληφθεί αιχμάλωτοι.

Η συγκέντρωση των πολωνικών δυνάμεων δεν είχε εντοπιστεί από τη γερμανική πλευρά, η οποία και αιφνιδιάστηκε. Η 8^η Στρατιά δεν κατάφερε να αποκαταστήσει το πλευρό της και ζήτησε τη συνδρομή της Ομάδας Στρατιών Νότου. Η Ομάδα Στρατιών δεν επεδίωξε να αναχαιτίσει άμεσα την πολωνική επίθεση. Την άφησε να εξελιχθεί αλλά συγκέντρωσε δυνάμεις ώστε με τη συνδρομή της Ομάδας Στρατιών Βορρά να κυκλώσει τους Πολωνούς. Σε 48 ώρες η κατάσταση είχε αλλάξει και οι πολωνικές δυνάμεις από επιτιθέμενες βρέθηκαν να αγωνίζονται να διαφύγουν προς τη Βαρσοβία. Ανάμεσα σε αυτές ήταν και το 71^ο Θωρακισμένο Τάγμα.

Η κατάσταση στις 14 Σεπτεμβρίου.

Οι δυνάμεις που είχαν ενεργήσει την αντεπίθεση στον Bzura ήταν κυκλωμένες στα δάση πέριξ του Kutno.

Άλλος ένας θύλακας είχε δημιουργηθεί πέριξ της οχυρής πόλης Modlin.

Στο Radom είχαν παραδοθεί 60.000 Πολωνοί στρατιώτες στις 12 Σεπτεμβρίου.

Ανατολικότερα το ΧΙΧ Μηχανοκίνητο Σώμα του Γκουντέριαν πλησίαζε το Brest-Litovsk.

Νοτιότερα είχαν αποκοπεί τμήματα της Στρατιάς Krakow. 
ΠΗΓΗ: US Army (1942)

Το 71^ο Θωρακισμένο Τάγμα

Το 71^ο Θωρακισμένο Τάγμα ήταν οργανική μονάδα της Ταξιαρχίας Ιππικού Wielkopolska η οποία είχε λάβει μέρος στη μάχη του Bzura και τώρα προσπαθούσε να διαφύγει προς τη Βαρσοβία.

Διοικητής του Τάγματος ήταν ο Ταγματάρχης C. Zolkiewicz. Το Τάγμα αποτελούνταν από:

• τη 2^η Ίλη Αναγνώρισης με 13 τανκέτες
• τον 1^ο Λόχο Θωρακισμένων Αυτοκινήτων με 7 θωρακισμένα αυτοκίνητα wz.34

Οι τανκέτες του Τάγματος ήταν 9 τύπου ΤΚ3, οι οποίες έφεραν μόνο πολυβόλο, και 4 τύπου TKS, οι οποίες ήταν οπλισμένες με πυροβόλο 20 χλστ. Το πυροβόλο FK model A των 20 χλστ. μπορούσε να διατρήσει 25 χλστ. χάλυβα στα 800 μ. Ο πολωνικός στρατός σχεδίαζε να εξοπλίσει 150 από τις 582 τανκέτες που διέθετε με αυτό το πυροβόλο αλλά όταν εισέβαλαν οι Γερμανοί είχε εξοπλίσει μόνο 20-24.

Τανκέτα TKS με πυροβόλο 20 χλστ. Το πλήρωμα του οχήματος ήταν διμελές, αποτελούμενο από αρχηγό/πυροβολητή και οδηγό. ΠΗΓΗ

Ο δόκιμος έφεδρος αξιωματικός Roman Edmund Orlik παρουσιάστηκε, με τον βαθμό του δεκανέα, στο 71^ο Τάγμα στις 26 Αυγούστου 1939. Είχε παρακολουθήσει για δύο χρόνια το σχολείο εφέδρων αξιωματικών των τεθωρακισμένων στο Modlin και σκόπευε να σπουδάσει στο πολυτεχνείο της Βαρσοβίας. Στο Τάγμα ανέλαβε τη διοίκηση μίας ομάδας αποτελούμενης από δύο τανκέτες οπλισμένες με πολυβόλο και τη δικιά του που είχε πυροβόλο 20 χλστ.

Οι μάχες του Orlik

Η Ταξιαρχία Ιππικού Wielkopolska κατά τη μάχη του Bzura. ΠΗΓΗ

Στις 14 Σεπτεμβρίου η Στρατιά Poznan υποχωρούσε διαμέσου του δάσους Kampinos προσπαθώντας να φτάσει στη Βαρσοβία. Η Ταξιαρχία Ιππικού Wielkopolska επιχειρούσε να διαβεί τον ποταμό Bzura στο χωριό Brochów. Από την άλλη πλευρά η Ομάδα Στρατιών Νότου είχε διατάξει την 4^η Τεθωρακισμένη Μεραρχία (ΤΘΜ) και την 1^η Ελαφρά Θωρακισμένη Μεραρχία να μετακινηθούν δυτικά της Βαρσοβίας, να απαγορεύσουν στους υποχωρούντες Πολωνούς την πρόσβαση στην πόλη και να εκκαθαρίσουν το δάσος Kampinos.

Στη μάχη στο Brochów μία τανκέτα οπλισμένη με πυροβόλο εξουδετέρωσε τρία άρματα της 4^ης ΤΘΜ. Σύμφωνα με τον Πολωνό ιστορικό Janusz Magnuski αρχηγός της τανκέτας ήταν ο Orlik. 

Άρμα μάχης Pz.Kpfw. 35(t) στο μουσείο του Aberdeen. Το άρμα είχε θωράκιση μπροστά 25 χλστ. και 15 χλστ. στα πλευρά. ΠΗΓΗ

Στις 18 Σεπτεμβρίου η Wielkopolska είχε διαβεί τον Bzura και διέρχονταν το δάσος. Σε μια διασταύρωση κοντά στο χωριό Pociecha ο Orlik με την ομάδα του ενέδρευσε προσεγγίζοντα γερμανικά άρματα. Το μικρό μέγεθος των πολωνικών τεθωρακισμένων επέτρεπε την άριστη απόκρυψη τους. Τα γερμανικά άρματα ήταν τρία Pz.Kpfw. 35(t) της 1^ης Ελαφράς Μεραρχίας. Ο Orlik χτύπησε το πρώτο εχθρικό άρμα από απόσταση 120 μ. και το τρίτο από απόσταση 60 μ.

Οι τρεις θέσεις από τις οποίες ο Orlik προσέβαλε τα τρία γερμανικά άρματα. ίδια επεξεργασία

Σύμφωνα με πολλές πηγές το ένα από τα τρία παραπάνω άρματα ήταν Panzer IV Ausf. B και άνηκε στον Πρίγκιπα Wiktor IV Albrecht von Ratibor, ο οποίος τραυματίστηκε βαριά και εξέπνευσε λίγο μετά αφότου τον εξήγαγαν από το άρμα.

Το κατεστραμμένο Panzer IV του πρίγκιπα Albrecht. ΠΗΓΗ

Συνεχίζοντας την προσπάθεια της να φτάσει στη Βαρσοβία η Wielkopolska τη νύχτα 18/19 Σεπτεμβρίου κατέλαβε το χωριό Sieraków. Νωρίς το πρωί τμήματα της 1^ης Ελαφράς Μεραρχίας αντεπιτέθηκαν. Ο Orlik διατάχθηκε να επιτεθεί στη μάζα των εχθρικών αρμάτων. Χρησιμοποιώντας έξυπνα το έδαφος κατάφερε με το 2,5 τόνων όχημα του να βγάλει εκτός μάχης επτά γερμανικά Pz.Kpfw. 35(t).

Η ενέργεια στο Sieraków, όπου ο Orlik κατέστρεψε 7 γερμανικά άρματα. ίδια επεξεργασία

Για ένα σύντομο διάστημα μεταξύ 19 και 20 Σεπτεμβρίου οι πολωνικές δυνάμεις κατάφεραν να κρατήσουν τον δρόμο Modlin – Βαρσοβία ανοιχτό. Ο Orlik εισήλθε στην πολωνική πρωτεύουσα στις 20 Σεπτεμβρίου, πιθανότατα ήταν το μοναδικό τεθωρακισμένο της Ταξιαρχίας του που έφτασε μέχρι εκεί. Η πολιορκία της Βαρσοβίας κράτησε από τις 22 μέχρι τις 27 Σεπτεμβρίου ενώ η τελευταία μάχη του πολωνικού στρατού εναντίον των Γερμανών τέλειωσε στις 5 Οκτωβρίου. Ο Orlik επιβίωσε του πολέμου και έγινε αρχιτέκτονας. Τιμήθηκε με την ανώτατη πολωνική στρατιωτική διάκριση τον σταυρό στρατιωτικής αξίας 5^ης τάξεως. Πέθανε το 1982.

Οι τρεις θέσεις όπου διεξήχθησαν οι μάχες. Από δυτικά προς τα ανατολικά: Brochów, Pociecha, Sieraków. ΠΗΓΗ

Βιβλιογραφία αναρτήσεων «Η Εισβολή στην Πολωνία»

Barbarski, Krzysztof. (1982). Polish Armour 1939-45. Ανατύπωση. (1988). Λονδίνο: Osprey Publishing.

Forty, George. (1997). Tank Aces. Sutton Publishing.

Guderian, Heinz. (1950). Οι Αναμνήσεις Ενός Στρατιώτου. Μετάφραση: Γ. Θεοφιλίδη. (1971). Αθήνα: Εκδόσεις Α. Καραβία – Α. Δημητριάδη.

Gudmundsson, Bruce I. (2004). On Armor. Westport, CT: Praeger.

Jentz, Thomas L. (1996). Panzertruppen vol. 1. Atglen, PA: Schiffer Publishing.

Kennedy, Robert M. (1956). The German Campaign in Poland (1939). Department of the Army.

Kurowski, Franz. (1992). Panzer Aces. Μετάφραση: David Johnston. Επανέκδοση. (2004). Mechanicsburg, PA: Stackpole Books.

Manstein, Erich von. (1955). Νίκαι Απολεσθείσαι. Μετάφραση: Κων/νου Κανάκη. (1962). Αθήνα: Στρατιωτικά Περιοδικά Γ.Ε.Σ.

Mitcham, Jr., Samuel W. (2000). Panzer Legions. Επανέκδοση. (2007). Mechanicsburg, PA: Stackpole Books.

War Department. (1942). The German Campaign in Poland September 1 to October 5, 1939. Ουάσιγκτον: Government Printing Office.

Weidinger, Otto. (1990). Das Reich I. Winnipeg: J.J. Fedorowicz Publishing.

Zaloga, Steven J. (2002). Poland 1939: The Birth of Blitzkrieg. Ανατύπωση. (2003). Οξφόρδη: Osprey Publishing.

Διαδικτυακές Πηγές

http://www.niehorster.org/index.htm

http://derela.republika.pl/index.htm

http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/

Σχετικές αναρτήσεις

Η Εισβολή στην Πολωνία (Ι): Οι Στρατιωτικοί Σκοποί των Αντιπάλων

Η Εισβολή στην Πολωνία (ΙΙ): Ο Αγώνας στον «Πολωνικό Διάδρομο»

Η Εισβολή στην Πολωνία (ΙΙI): Η Επίθεση από την Ανατολική Πρωσία

Η Εισβολή στην Πολωνία (ΙV): Η Μάχη της Mokra

Η Εισβολή στην Πολωνία (V): Ο Εχθρός προ των Πυλών!